Nooduitgang borden

Wat is een nooduitgang bord?

Een nooduitgang bord is een visuele aanduiding die aangeeft waar zich de dichtstbijzijnde vluchtroute of nooduitgang bevindt in geval van nood. Denk aan situaties zoals brand, stroomuitval of een ander incident waarbij een snelle evacuatie noodzakelijk is. Het bord helpt mensen om veilig en snel het gebouw te verlaten. In vrijwel elk gebouw waar mensen werken of verblijven, is het wettelijk verplicht om duidelijk zichtbare nooduitgang borden te plaatsen. Ze maken onderdeel uit van de algemene brandveiligheidsmaatregelen en dragen bij aan een veilige werkomgeving.

Een standaard nooduitgang bord bevat een groen pictogram (vaak met een rennend figuurtje en een pijl), conform de internationale norm ISO 7010. Deze pictogrammen zijn universeel en worden overal in Europa (en daarbuiten) herkend. Groen is gekozen als signaalkleur omdat dit geassocieerd wordt met veiligheid en doorgang.

Het verschil tussen een gewone uitgang en een nooduitgang wordt vaak onderschat. Een normale uitgang mag niet altijd gebruikt worden bij calamiteiten, terwijl een nooduitgang specifiek bedoeld is voor evacuaties. Daarom is het belangrijk dat een nooduitgang goed aangegeven is – en dat gebeurt met een nooduitgang bord.

Verschillende soorten nooduitgang borden

Pictogram	Soort pijl	Omschrijving
	Pijl naar beneden nooduitgang bord	Dit nooduitgang bord geeft aan dat de nooduitgang zich recht naar voren of beneden bevindt. Meestal hangt dit boven een deur of doorgang. Het betekent: verlaat het gebouw via de uitgang hier beneden. In panieksituaties zorgt dit bord voor een snelle oriëntatie en veilig evacuatie..
	Pijl naar boven nooduitgang bord	De pijl naar boven betekent dat je rechtdoor of rechtdoor en omhoog moet lopen voor de nooduitgang. Omhoog lopen lijkt tegenintuïtief, maar kan logisch zijn in gebouwen met meerdere verdiepingen. Het bord helpt mensen snel de juiste richting in te wijzen bij calamiteiten.
	Pijl naar links nooduitgang bord	Dit bord geeft aan dat de dichtstbijzijnde nooduitgang zich links bevindt. Het wordt vaak aan wanden of gangen geplaatst. De pijl stuurt mensen direct de veilige kant op. Duidelijke positionering is hier cruciaal voor een vlotte evacuatie.
	Pijl naar rechts nooduitgang bord	De pijl naar rechts wijst op een nooduitgang aan de rechterzijde. Net als de linkerpijl hangt dit bord meestal in gangen of open ruimtes. Het is essentieel voor het leiden van mensenstromen naar veiligheid. De richting is intuïtief en snel te volgen.
	Pijl naar linksonder nooduitgang bord	Dit bord betekent dat de uitgang zich schuin naar linksonder bevindt. Het komt bijvoorbeeld voor bij trappen of hellingen. De schuine pijl maakt duidelijk dat zowel een richting als niveauverandering nodig is. Het helpt bij oriënteren in complexe gebouwstructuren.
	Pijl naar linksboven nooduitgang bord	Een pijl naar linksboven wijst op een nooduitgang in die richting, vaak via een trap omhoog. Het wordt gebruikt in gebouwen met meerdere verdiepingen. Deze aanduiding combineert linksaf slaan en omhoog gaan. Zo weet je snel waar je heen moet.
	Pijl naar rechtsonder nooduitgang bord	Deze pijl betekent dat de nooduitgang zich schuin rechtsonder bevindt. Het wijst meestal naar een trap omlaag of een aflopende route naar rechts. Vaak zie je dit in parkeergarages of trappenhuizen. De richting is specifiek en voorkomt verwarring.
	Pijl naar rechtsboven nooduitgang bord	De pijl naar rechtsboven geeft aan dat de nooduitgang zich schuin omhoog rechts bevindt. Dit kan een trap of helling zijn die naar een hoger gelegen vluchtroute leidt. Het bord is duidelijk zichtbaar en voorkomt paniek. Het helpt mensen snel en veilig omhoog te navigeren.

Wettelijke eisen & regelgeving voor nooduitgang borden

Wettelijke eisen & regelgeving voor nooduitgang borden
Het gebruik van nooduitgang borden is in Nederland en de rest van Europa geen vrijblijvende keuze. Er gelden strikte wettelijke eisen om de veiligheid van werknemers, bezoekers en bewoners te garanderen. Zowel de Arbowet, het Bouwbesluit als Europese normen schrijven precies voor hoe en waar deze borden geplaatst moeten worden.

Arbowet en vluchtrouteaanduiding

De Arbowet verplicht werkgevers om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Een essentieel onderdeel daarvan is het duidelijk markeren van vluchtroutes en nooduitgangen. De aanduidingen moeten:

• Altijd zichtbaar zijn
• Duidelijk de vluchtrichting aangeven
• Niet worden belemmerd door objecten of meubels

Bouwbesluit 2012

Het Bouwbesluit 2012 stelt eisen aan de brandveiligheid van gebouwen. Daaronder vallen ook de voorschriften voor vluchtrouteaanduidingen. Belangrijke punten:

• Nooduitgang borden moeten minimaal zichtbaar zijn bij normaal gebruik van het gebouw
• Bij brand of stroomuitval moet de aanduiding ook zonder netspanning functioneren (bijv. via noodverlichting of fotoluminescente borden)
• In sommige gevallen zijn verlichte of extra grote borden verplicht

De internationale norm ISO 7010 bepaalt de vormgeving van veiligheidssignalisatie. Voor nooduitgang borden betekent dit:

• Groene achtergrond met wit pictogram
• Eenduidig symbool van een rennend persoon
• Duidelijke pijlen om richting aan te geven

Omdat deze norm in vrijwel alle EU-landen wordt gehanteerd, is het belangrijk om enkel borden te gebruiken die ISO 7010-conform zijn. Hierdoor zijn ze ook herkenbaar voor internationale bezoekers of werknemers.

FAQ: Veelgestelde vragen over nooduitgang borden

1. Hoeveel nooduitgang borden heb ik nodig?

Het aantal nooduitgang borden hangt af van de grootte, indeling en functie van het gebouw. Elke vluchtroute moet vanaf elk punt goed zichtbaar zijn. Richtlijn: zodra een nooduitgang of volgende richtingsverandering niet direct zichtbaar is, is een bord nodig.

2. Wat betekent het groene nooduitgang bord met pijl naar rechts?

Een groen bord met een pictogram van een rennend mannetje en een pijl naar rechts geeft aan dat de dichtstbijzijnde nooduitgang of vluchtroute zich rechts van de huidige locatie bevindt. Deze pictogrammen volgen de ISO 7010-norm.

3. Moet een nooduitgang bord altijd verlicht zijn?

Niet altijd, maar in veel gevallen wél. In gebouwen zonder daglicht, of waar bij stroomuitval gevaar kan ontstaan, is een verlicht of fotoluminescent bord verplicht. Het bord moet zichtbaar blijven, ook in het donker of bij rook.

4. Zijn tekstborden zoals NOODUITGANG toegestaan?

Alleen tekst is niet voldoende. Volgens de geldende normen moet een nooduitgang altijd worden aangeduid met een pictogram. Tekst mag aanvullend gebruikt worden, maar niet als vervanging van het symbool.

5. Moet ik nooduitgang borden ook controleren of onderhouden?

Ja. Borden moeten goed zichtbaar, schoon en onbeschadigd blijven. Bij verlichting of noodstroomvoorziening is regelmatige controle verplicht. Dit wordt vaak meegenomen in het jaarlijkse veiligheids- of brandpreventie-onderhoud.

6. Zijn nooduitgang borden verplicht in kleine bedrijven of winkels?

Ja. Elk gebouw waar mensen werken of verblijven moet voldoen aan de wettelijke eisen voor vluchtroutes. Ook kleine winkels, horeca, kantoren en werkplaatsen vallen hieronder.